Niet alles was je denkt is waar. We hebben allemaal van die automatische gedachte patronen die ons meer kwaad dan goed doen. Vandaag een lijstje met de meest voorkomende denkfouten.

  • De oogklepvisie. Alleen het negatieve zien van een situatie. Voorbeeld: ”Als ik dit niet goed doe, ben ik een mislukking.”
  • Moeten en zou-moeten uitspraken. Jij en anderen kunnen nooit aan de verwachtingen voldoen. Voorbeeld: ”Wat ik deed is verschrikkelijk! Ik moet het altijd goed doen.”
  • Personaliseren. Je denkt dat het aan jou ligt als iemand afwijkend gedrag vertoond. voorbeeld: ”Omdat ik dat zei, doet hij nu waarschijnlijk kortaf tegen mij.”
  • Over generaliseren. Je trekt overdreven negatieve conclusies. Voorbeeld: Je voelt je niet op je gemak op een feestje en daarom denk je dat je geen vrienden kunt maken.
  • Gedachtelezen. Denken te weten wat anderen denken. Voorbeeld: ”Zij denken dat ik dom ben.”
  • Selectief Abstraheren. Overmatig aandacht geven aan één negatief detail. Voorbeeld: ”Het lagere puntje in mijn functioneringsgesprek betekent dat ik niet goed functioneer. Terwijl de rest wel positief was.”
  • Overdrijven of minimaliseren. Je beoordeeld een situatie, jezelf of een ander op een onredelijke manier. voorbeeld: ”Dat ik alleen maar 6-jes haalde op school, betekent dat ik dom ben.”
  • Stigmatiseren. Je plakt heel makkelijk een label op jezelf of een ander. Voorbeeld: ”Ik ben een waardeloos persoon.”
  • Emotioneel redeneren. Omdat je iets heel sterk voelt, denk je dat het waar is. voorbeeld: ”Ik weet dat ik veel goed doe, maar toch voelt het alsof ik een mislukking ben.”
  • Diskwalificeren van het positieve. Je zegt ongegrond dat je iets niet verdiend hebt. Voorbeeld: ”De positieve afronding van dat project komt omdat ik geluk heb gehad.”
  • Rampdenken. Een negatieve toekomstverwachting. voorbeeld: ”Ik zal tijdens die presentatie niet meer uit mijn woorden komen, waardoor ik afga voor al mijn collega’s.”
  • Alles-of-niets denken. Je ziet alles zwart-wit, op maar één manier. voorbeeld: ”Als ik dit niet uitstekend doe, ben ik een mislukking.”

Bronnen: Beck, S., J (1999) Basisboek cognitieve Therapie. HB Uitgevers,